Palestra 2017/1-2/140-150 - Artykuł
Złożenie wniosku o skierowanie osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej do domu pomocy społecznej przez jej opiekuna wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego. Sprawowanie opieki podlega bowiem - stosownie do treści przepisu art. 156 w zw. z art. 175 k.r.o. - nadzorowi sądu opiekuńczego.
Polskie prawo nie przewiduje jednak automatycznej sądowej oceny legalności umieszczenia i pobytu osoby w zakładzie opiekuńczym, takim jak dom pomocy społecznej.
W postępowaniu w przedmiocie skierowania osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej pozostającej pod opieką do domu pomocy społecznej sąd bierze pod uwagę li tylko stanowisko opiekuna, jego twierdzenia co do sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osoby ubezwłasnowolnionej. W szczególności sąd nie ma obowiązku wysłuchać osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej (przy założeniu, że osoba z niepełnosprawnością psychiczną lub intelektualną zachowuje zdolność komunikowania swoich preferencji, potrzeb i decyzji) ani zbadać stanu jej zdrowia.
O tym, czy osoba całkowicie ubezwłasnowolniona będzie mogła wypowiedzieć się przed sądem odnośnie do umieszczenia jej w domu pomocy społecznej, decyduje nie kryterium związane ze stanem zdrowia tej osoby czy możliwością świadomego przedstawienia swoich racji lub jej sytuacją osobistą, ale to, czy jej przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na przyjęcie do domu pomocy społecznej.
Standard konstytucyjny wymaga zapewnienia osobie całkowicie ubezwłasnowolnionej, umieszczonej w domu pomocy społecznej w trybie dobrowolnym, realnego wpływu na kontynuację pobytu w takiej placówce.
Ninard Grzegorz, Kierowanie do zakładu opiekuńczo-leczniczego
NZS 2011/4/56 - Artykuł
Biorąc pod uwagę odmienny charakter świadczeń i odmienne przypisanie systemowe domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-wychowawczych należy uznać, że zapis art. 54 ust. 3 ustawy [z 2004 r. o pomocy społecznej] zawiera przepis formułujący negatywną przesłankę umieszczenia osoby potrzebującej w domu pomocy społecznej, nie zaś dodatkowy element systemu pomocy społecznej w postaci niewymienionego w art. 36 świadczenia niepieniężnego - umieszczenia w zakładzie opiekuńczo-leczniczym.
Skierowanie do zakładu opiekuńczo-leczniczego, mimo że wymienione w art. 54 ust. 3 ustawy [z 2004 r. o pomocy społecznej] nie jest przyznaniem świadczenia pomocy społecznej lecz elementem zabezpieczenia osobom potrzebującym dostępu do świadczeń medycznych, przepisów ustawy o pomocy społecznej w zakresie właściwości organów stosować w tej sprawie nie będzie można, jeśli odmienne postanowienia zawarte zostały w przepisach dotyczących podmiotów leczniczych.
Zatem organem właściwym do skierowania osoby do zakładu opiekuńczo-leczniczego będzie starosta tego powiatu, który utworzył publiczny zakład, albo starosta powiatu, który zawarł umowę z niepublicznym zakładem na wykonywanie zadań publicznego zakładu opieki zdrowotnej.
